Αξιόγραφα και φρούδες υποσχέσεις
Κυριακή, 29 Μαρτίου 2015 10:20 πμ  - Τελευταία ενημέρωση: Κυριακή, 29 Μαρτίου 2015 10:42 πμ
Η υπομονή των κατόχων αξιογράφων εξαντλήθηκε
    Ο αγώνας τώρα αρχίζει, διαμηνύουν οι κάτοχοι αξιογράφων (13/02/2015)
    Ψήφισμα και νέο ΔΣ ενέκρινε η ΓΣ του Συνδέσμου Κατόχων Τραπεζικών Αξιογράφων (02/03/2015)

Λευκωσία: Γολγοθάς δίχως τέλος ήταν για τους κατόχους αξιογράφων τα δυο τελευταία χρόνια. Χάθηκαν συνολικά €1,5 δισ. σε αξιόγραφα της πρώην Λαϊκής Τράπεζας και Τράπεζας Κύπρου. Επηρεάστηκαν 17 χιλιάδες άτομα από την Κύπρο, αλλά και από το εξωτερικό. Οι άνθρωποι αυτοί άκουσαν πολλά τα τελευταία δύο χρόνια. Υποσχέσεις από κόμματα, Επιτροπές, τράπεζες, εμπλεκομένους, μέχρι και από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Με την πάροδο του χρόνου έβλεπαν όσα τους έταζαν οι αρμόδιοι να καταλήγουν στα συρτάρια και τις προτάσεις να μένουν μετέωρες. Όταν η υπομονή τους εξαντλήθηκε έφτασαν στα άκρα.

Πώς ξεκίνησε το πρόβλημα

Μετά τη διεθνή οικονομική κρίση που ενέσκηψε από το 2008, ενισχύθηκε σημαντικά η τάση χρηματοδότησης των τραπεζών μέσω έκδοσης επενδυτικών αξιογράφων που συνδυάζουν χαρακτηριστικά δανειακών και ιδίων κεφαλαίων, δηλαδή υβριδικών επενδυτικών μέσων.
Τις παραπάνω υβριδικές ομολογίες, αν και είναι περίπλοκα χρηματοπιστωτικά μέσα και δεν ταιριάζουν σε κάθε καταναλωτή, οι Τράπεζες τις προώθησαν αδιακρίτως με μόνο κριτήριο την κάλυψη της έκδοσης, χωρίς να τηρούν -σύμφωνα και με το πόρισμα τη Κεντρικής Τράπεζας- την ευρωπαϊκή Οδηγία MiFID.

Αυτό που οι περισσότεροι καταγγέλλουν ήταν ότι δεν είχαν αντιληφθεί ότι τοποθετούν τις αποταμιεύσεις τους σε υβριδικά επενδυτικά προϊόντα υψηλού ρίσκου και σε καμία περίπτωση, εγγυημένου κεφαλαίου. Αντιθέτως, η ενημέρωση που είχαν λάβει από τους υπαλλήλους των καταστημάτων της τράπεζας ήταν ότι πρόκειται για «καταθετικού τύπου» τοποθέτηση πενταετούς διάρκειας και εγγυημένου κεφαλαίου. Οι υπάλληλοι τόνιζαν ότι το κεφάλαιό τους απολάμβανε την εγγύηση ενός πολύ δυνατού και υγιούς τραπεζικού ιδρύματος και τη σταθερότητα της κυπριακής οικονομίας.
Η περιπέτεια των αξιογράφων της Τράπεζας Κύπρου άρχισε από τον Δεκέμβριο του 2011, όταν η τράπεζα ζήτησε από την Ευρωπαϊκή Τραπεζική Αρχή τη συνεκτίμηση των ΜΑΕΚ στα Βασικά Ίδια Κεφάλαια της τράπεζας. Είχε προηγηθεί το στρες τεστ της ΕΤΑ, το οποίο κατέδειξε πως η τράπεζα είχε ανάγκη ενίσχυσης των κεφαλαίων της κατά 1.560 εκατ. ευρώ για να εξασφαλίσει το όριο του 9% στα Βασικά Ίδια Κεφάλαια.

Έτσι, η τράπεζα προχώρησε στη γνωστή έκδοση δικαιωμάτων προτίμησης, η οποία δεν είχε το αναμενόμενο αποτέλεσμα, αφού η όλη άσκηση ενίσχυσε τα κεφάλαια της τράπεζας μόνο κατά 160 εκατ. ευρώ, δηλαδή λιγότερα από τα μισά από όσα είχε εκτιμηθεί αρχικά.

Πέρα από τα 160 εκατ. ευρώ από την έκδοση των rights, η τράπεζα άντλησε επιπλέον 432 εκατ. ευρώ από τη μετατροπή των αξιογράφων σε μετοχές, η οποία έγινε οικειοθελώς από επενδυτές στην τράπεζα. Η μετατροπή αυτή αφορούσε τα 432 εκατ. ευρώ από τα 887 εκατ. ευρώ, που ήταν η αρχική έκδοση. Επιπλέον, η τράπεζα προχώρησε στην εκτίμηση -η οποία δεν φάνταζε καθόλου παράλογη- πως θα μπορούσε να εξασφαλίσει κέρδη ύψους 313 εκατ. ευρώ μεταξύ Οκτωβρίου 2011 και Ιουνίου 2012.

Έτσι, η Τράπεζα Κύπρου κάλυψε ένα σημαντικό μέρος των αναγκών της, που έφτανε τα 905 εκατ. ευρώ: 313 εκατ. από το προβλεπόμενο κέρδος, 432 εκατ. από την οικειοθελή μετατροπή των αξιογράφων και 160 εκατ. από τα rights. Το υπόλοιπο που χρειαζόταν η τράπεζα για να εξασφαλίσει το όριο του 9% στα Βασικά Ίδια Κεφάλαιά της ήταν 655 εκατ. ευρώ.

Αυτό το ποσό θα μπορούσε να είχε καλυφθεί σε πολύ μεγάλο βαθμό εάν γινόταν οικειοθελώς η μετατροπή όλων των ΜΑΕΚ σε μετοχές. Η τράπεζα ανακοίνωσε πως η Ευρωπαϊκή Τραπεζική Αρχή «σκοπεύει» να θεωρήσει τα ΜΑΕΚ ως μέρος των Βασικών Ιδίων Κεφαλαίων της τράπεζας - υπονοώντας δηλαδή πως τα ΜΑΕΚ, ως είχαν εκείνη την ώρα, δεν μπορούσαν να θεωρηθούν ως Βασικά Ίδια Κεφάλαια, αλλά πως αυτό θα μπορούσε να συμβεί κάτω από κάποιους όρους, τους οποίους η Τρ. Κύπρου είχε ως στόχο να ικανοποιήσει.

Οι όροι αυτοί ήταν απλοί: τα ΜΑΕΚ να μετατραπούν -ουσιαστικά- σε επενδυτικό προϊόν αντί για «καταθετικό», που ήταν κατά την έκδοσή τους. Έτσι, οι κάτοχοι των ΜΑΕΚ, από «καταθέτες» ουσιαστικά θα μετατρέπονταν σε «πιστωτές» της τράπεζας. Αυτή ήταν και η μετατροπή που έγινε τελικά. Τα ΜΑΕΚ έγιναν «υψηλότερου ρίσκου», αφού έχαναν την «προτεραιότητά» τους στη σειρά αποπληρωμής των υποχρεώσεων της τράπεζας. Στην προκειμένη, οι κάτοχοι των ΜΑΕΚ από «καταθέτες» έγιναν «πιστωτές», αναλαμβάνοντας έτσι μεγαλύτερο ρίσκο στις ζημιές της τράπεζας.
Το βασικότερο ερώτημα που τίθεται ως προς τις παρατυπίες που έγιναν έχει να κάνει με τον τρόπο διάθεσης των αξιογράφων από τις τράπεζες. Ενώ υπήρχαν πολλές πληροφορίες για παραπλανητικές πράξεις διευθυντών καταστημάτων, οι οποίοι παραπλάνησαν μικρούς ιδιώτες επενδυτές, δεν είναι απόλυτα ξεκάθαρο εάν παραβιάστηκαν εκ πρώτης όψεως όροι της Οδηγίας MIFID II, αφού τα προϊόντα διατέθηκαν από «εξουσιοδοτημένο πρόσωπο»: την ίδια την τράπεζα.

Λαϊκή Τράπεζα
Συνολικά 3.568 άτομα επένδυσαν €626 εκατ. σε αξιόγραφα της Λαϊκής Τράπεζας. Οι περισσότεροι από αυτούς ήταν απλοί άνθρωποι οι οποίοι θεωρούσαν τότε ότι έκαναν μια έξυπνη επενδυτική κίνηση. Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα στοιχεία, οι μη επαγγελματίες ήταν 3.477 άτομα οι οποίοι αγόρασαν αξιόγραφα ύψους €572 εκατ. Οι επαγγελματίες, οι οποίοι έκαναν άλλη μια επένδυση στη Λαϊκή Τράπεζα, έφταναν μόλις τους 91 και αγόρασαν αξιόγραφα ύψους €54 εκατ.

Τράπεζα Κύπρου
Όσον αφορά στα αξιόγραφα της Τράπεζας Κύπρου, σ’ αυτά επένδυσαν συνολικά 9.208 άτομα €563 εκατ.
Και σε αυτήν την περίπτωση παρατηρούμε ότι το 97,6% ανήκει σε απλό κόσμο ο οποίος έπαιρνε διαβεβαιώσεις από την Τράπεζα ότι τα χρήματά του είναι παντελώς ασφαλισμένα και ταυτόχρονα θα απολαμβάνει ένα υψηλό ποσοστό επιτοκίου. Ειδικότερα αξιόγραφα ύψους €403 εκατ. της Τράπεζας Κύπρου κατέχονται από 8.986 άτομα μη επαγγελματίες, ενώ αξιόγραφα μόλις €180 εκατ. έχουν 222 άτομα επαγγελματίες οι οποίοι προφανώς ήταν σε θέση να γνωρίζουν και τους κινδύνους των εν λόγω προϊόντων.

Οι μόνες θετικές εξελίξεις

Α) Το πολυμελές πρωτοδικείο Ηρακλείου με απόφασή του αρ. 159/2014 ημερομηνίας 31.10.2014 αποφάσισε να καταδικάσει την Τράπεζα Κύπρου και την υπάλληλό της, και
• να ακυρώσει τη σύμβαση αγοραπωλησίας €320.000 ΜΑΕΚ 2011,
• να υποχρεώσει την τράπεζα και την υπάλληλό της στην καταβολή
του ποσού των €325.000 ευρώ (οι €5.000 αποτελούν χρηματική
ικανοποίηση για ηθική βλάβη του ενάγοντος) με νόμιμο τόκο από
την επομένη της επιδόσεως της αγωγής μέχρι την πλήρη εξόφληση
• απαγγέλλει προσωπική κράτηση σε βάρος της υπαλλήλου διαρκείας
τριών μηνών ως μέσον εκτέλεσης της απόφασης και
• καταδικάζει τις εναγόμενες, Τράπεζα Κύπρου και την υπάλληλό της,
σε καταβολή μέρους της δικαστικής δαπάνης του ενάγοντος την
οποία καθορίζει στο ποσό των €12.000.

Β) Η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς Κύπρου έχει επιβάλει διοικητικό πρόστιμο στη Λαϊκή Τράπεζα και στους αξιωματούχους που υπέγραψαν τα ενημερωτικά δελτία για τα αξιόγραφα των χρόνων 2010 και 2011 καθότι αυτά περιείχαν λανθασμένες πληροφορίες στους λογαριασμούς της όσον αφορά την αγορά ελληνικών ομολόγων.

Κενό γράμμα οι προεκλογικές δεσμεύσεις Προέδρου

>>  Όλοι οι ιδιώτες κάτοχοι αξιογράφων που αγόρασαν τα αξιόγραφα από την πρωτογενή αγορά θα αποζημιωθούν.
>>  Θα προηγηθεί συμψηφισμός των αξιογράφων με τα δάνεια που εξασφαλίζονται με ενεχυρίαση αξιογράφων.
>>  Οποιαδήποτε διευθέτηση θα είναι ανεξάρτητη από την απομείωση των καταθέσεων που έγινε τον Μάρτιο 2013, ύστερα από απόφαση του Eurogroup.
>>  Διασφάλιση των πρώτων 100.000 ευρώ.
>>  Bail- in του 47,5% του υπόλοιπου ποσού πέραν των 100.000 ευρώ και την παραχώρηση μετοχών της Τράπεζας Κύπρου στην ονομαστική τους αξία και το υπόλοιπο 52,5% σε κρατικά ομόλογα 5ετούς διάρκειας, μετά την έξοδό μας από το μνημόνιο πιθανόν το 2017, με λογικό τόκο 3%.

Καίει Τράπεζα Κύπρου και Λαϊκή το πόρισμα Κεντρικής

Στην τελευταία επιστολή που απέστειλε ο Σύνδεσμος των Κατόχων Αξιογράφων προς τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας τον καλεί να προβεί σε μία ύστατη προσπάθεια επίλυσης του ακανθώδους αυτού προβλήματος. Επισημαίνεται ακόμα ότι κάποια από τα μέλη του Συνδέσμου άρχισαν ήδη να επιρρίπτουν ευθύνες στον Πρόεδρο Αναστασιάδη κατηγορώντας τον ότι έχει διαψεύσει για ακόμα μία φορά τις προσδοκίες τους για εξώδικη επίλυση του προβλήματος των αξιογράφων.

Παραβίασαν τη νομοθεσία οι Τράπεζες Κύπρου και Λαϊκή στο θέμα των αξιογράφων, αλλά λόγω των όσων έχουν επισυμβεί τους τελευταίους μήνες στη μεν Τράπεζα Κύπρου επιβλήθηκε συμβολικό πρόστιμο €4.000, πληρωτέο εντός 14 ημερών από την ημερομηνία της απόφασης, στη δε Λαϊκή κανένα πρόστιμο.

Σημειώνεται ότι σύμφωνα με τις επιστολές, ημερομηνίας 13 Σεπτεμβρίου, που απέστειλε ο διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας Πανίκος Δημητριάδης αντίστοιχα στον πρόεδρο του ΔΣ της Τράπεζας Κύπρου Κρίστη Χασάπη και στη ειδική διαχειρίστρια της Λαϊκής Άντρη Αντωνιάδου, η νομοθεσία δίνει τη δυνατότητα στην Κεντρική να επιβάλει κυρώσεις ώς και €2.450.000 για τις παραβάσεις της Λαϊκής και ώς €1.225.000 για τις παραβάσεις της Τράπεζας Κύπρου.

Στην επιστολή του προς τη διαχειρίστρια της Λαϊκής Τράπεζας, ο διοικητής αναφέρει ότι η ΚΤ διαπίστωσε τον Φεβρουάριο του 2013 ότι η Λαϊκή Τράπεζα είχε παραλείψει να συμμορφωθεί με ορισμένες διατάξεις του περί Επενδυτικών Υπηρεσιών και Δραστηριοτήτων και Ρυθμιζόμενων Αγορών Νόμου του 2007 και της Οδηγίας που εκδόθηκε βάσει του εν λόγω Νόμου για την Επαγγελματική Συμπεριφορά των Τραπεζών κατά την Παροχή Επενδυτικών ή Παρεπόμενων Υπηρεσιών και κατά την Άσκηση Επενδυτικών Δραστηριοτήτων του 2007.

Όμως, αναφέρει ότι «έχοντας υπόψη τα γεγονότα και περιστατικά της παρούσας υπόθεσης, των όσων έχουν επισυμβεί τους τελευταίους μήνες στην ίδια την τράπεζα, στους ανασφάλιστους καταθέτες και άλλους πιστωτές της, την κατάσταση εξυγίανσης στην οποία βρίσκεται η τράπεζα μέχρι σήμερα και την επερχόμενη εκκαθάρισή της, ως επίσης και τις αρχές που διέπουν την επιβολή διοικητικών κυρώσεων (οι διοικητικές κυρώσεις δεν συνιστούν κολασμό εγκληματικής συμπεριφοράς και δεν έχουν ποινικό χαρακτήρα, αλλά αποσκοπούν στη διασφάλιση της λειτουργίας της διοίκησης και της συμμόρφωσης προς τις πράξεις της) αποφασίζεται ότι δεν θα επιβληθεί για τις διαπιστωθείσες παραβάσεις διοικητικό πρόστιμο στην Cyprus Popular Bank Public Co Ltd».
Στην επιστολή του προς τον πρόεδρο του ΔΣ της Τράπεζας Κύπρου, επίσης με θέμα την παράλειψη συμμόρφωσης της τράπεζας με ορισμένες διατάξεις του περί Επενδυτικών Υπηρεσιών και Δραστηριοτήτων και Ρυθμιζόμενων Αγορών Νόμου του 2007 και της Οδηγίας που εκδόθηκε βάσει του εν λόγω Νόμου για την Επαγγελματική Συμπεριφορά των Τραπεζών κατά την Παροχή Επενδυτικών ή Παρεπόμενων Υπηρεσιών και κατά την Ασκηση Επενδυτικών Δραστηριοτήτων του 2007, επιβάλλονται πέντε πρόστιμα, ύψους 500 ευρώ το καθένα για παραβίαση άρθρων του Νόμου και τρία άλλα πρόστιμα, επίσης ύψους 500 ευρώ το καθένα για παραβίαση της Οδηγίας.

«Οι παραβάσεις των σχετικών διατάξεων του Νόμου και της Οδηγίας δεικνύουν κενά και αδυναμίες στα μέτρα και τις διαδικασίες που εφάρμοσε η τράπεζα κατά την έκδοση αξιογράφων κεφαλαίου του έτους 2009 περιλαμβανομένης της σωστής παροχής αντικειμενικής και ορθής πληροφόρησης προς τους ενδιαφερόμενους», αναφέρει η επιστολή. Στην επιστολή σημειώνεται ότι η τράπεζα παρείχε την επενδυτική υπηρεσία της επενδυτικής συμβουλής σε σχέση με τα αξιόγραφα και ότι δεν μπορούν να γίνουν αποδεκτές οι θέσεις της τράπεζας αναφορικά με την ανάγκη εξέτασης της κάθε περίπτωσης ξεχωριστά και του ελέγχου του επιπέδου των γνώσεων του κάθε επενδυτή για την εξαγωγή συμπερασμάτων αναφορικά με το κατά πόσον έχει παρασχεθεί η επενδυτική υπηρεσία της επενδυτικής συμβουλής.

Επίσης, ο διοικητής απορρίπτει τη θέση της τράπεζας για μεροληπτική διάθεση της ΚΤ έναντι της Τράπεζας Κύπρου. «Η τράπεζά σας αντιμετωπίζεται με αντικειμενικότητα και θεωρώ ότι τέτοιου είδους κατηγορίες είναι αβάσιμες και ατεκμηρίωτες».

Μέχρι να εκδικαστούν οι υποθέσεις θα αποδημήσουμεν εις Κύριον...

Οι κάτοχοι θέλουν να αποζημιωθούν. Εξωδικαστικά, όμως, όπως ακριβώς τους υποσχέθηκε ο Πρόεδρος. Αποτρεπτικός παράγοντας για τη δικαστική οδό, σύμφωνα με τους κατόχους αξιογράφων, είναι ότι θα κληθούν να πληρώσουν τα δικηγορικά έξοδα και σε περίπτωση που η αίτησή τους θα απορριφθεί θα επωμιστούν και τα δικαστικά έξοδα, καθώς και τα δικηγορικά των αντιπάλων. Επίσης μέσω της δικαστικής οδού θα πάρει περίπου οχτώ έως δέκα χρόνια, προκειμένου να εκδικαστούν οι χιλιάδες υποθέσεις των κατόχων.
Ο Σύνδεσμος τονίζει ακόμα ότι οι περισσότεροι από τα μέλη του είναι κάποιας ηλικίας και τα χρήματά τους αποτελούν τις οικονομίες μιας ζωής, τα φύλαγαν για να διάγουν έναν αξιοπρεπή βίο στα τελευταία στάδια της ζωής τους. Ως εκ τούτου, με την αδιαμφισβήτητη καθυστέρηση που θα παρατηρηθεί στην εκδίκαση των υποθέσεων είναι σχεδόν βέβαιο ότι προτού δικαιωθούν θα έχουν αποδημήσει εις Κύριον.

Αρνείται μαζικές αποζημιώσεις

Στην αποσαφήνιση πως οι οποιεσδήποτε προτάσεις για μαζικές ή γενικές αποζημιώσεις στο θέμα των αξιογράφων δεν μπορούν να γίνουν αποδεκτές, διότι δεν υπάρχει ούτε το αναγκαίο νομικό έρεισμα ούτε η απαιτούμενη οικονομική δυνατότητα, προχώρησε η Τράπεζα Κύπρου σε επιστολή της προς τον Σύνδεσμο Κατόχων Αξιογράφων.

Στην επιστολή η τράπεζα δηλώνει ότι θα συνεχίσει να προβαίνει σε ενέργειες και σχετική βοήθεια με στόχο την άμβλυνση των προβλημάτων των δυσπραγούντων και κοινωνικά ευαίσθητων ομάδων, περιλαμβανομένων και κατόχων αξιογράφων.

«Η τράπεζα, αντιλαμβανόμενη την κοινωνική πτυχή του θέματος και έχοντας πλήρη επίγνωση των τεράστιων οικονομικών προβλημάτων που ταλανίζουν πολλούς Κύπριους συμπολίτες μας, περιλαμβανομένων και κατόχων αξιογράφων, στα πλαίσια της ιστορικής και της κοινωνικής της ευθύνης, μαζί με άλλους φορείς, προβαίνει και θα συνεχίσει να προβαίνει σε ενέργειες και σχετική βοήθεια με στόχο την άμβλυνση των προβλημάτων των βραδυπορούντων και κοινωνικά ευαίσθητων ομάδων».

«Οι κάτοχοι αξιογράφων μπορούν βεβαίως να προσφύγουν στη δικαιοσύνη μέσω των δικαστηρίων και η τράπεζα ασφαλώς θα σεβαστεί οποιεσδήποτε τέτοιες αποφάσεις», αναφέρεται.
- See more at: http://www.philenews.com/el-gr/oikonomia-kypros/146/249169/axiografa-kai-froudes-yposcheseis#sthash.6T9fr8dX.dpuf

• "ΠΗΓΗ"