Ουσιαστικές αλλαγές για τους καταθέτες σχεδιάζουν οι μεγάλες τράπεζες προσπαθώντας να εξορθολογίσουν το κόστος της υπερβάλλουσας τους ρευστότητας και να συγκρατήσουν τη συρρικνούμενη εισοδηματική τους βάση.

Με δημόσιες τοποθετήσεις, οι τράπεζες επιδιώκουν να στείλουν ξεκάθαρο μήνυμα στους καταθέτες ότι πρέπει να συνηθίσουν με σχεδόν μηδενικά επιτόκια στις καταθέσεις τους, καθώς τα δεδομένα έχουν αλλάξει.

Οι τοποθετήσεις στοχεύουν κυρίως τους μεγάλους εταιρικούς πελάτες που διατηρούν κοντά στα €10 δισ. στις τράπεζες αλλά οι κινήσεις άρχισαν να επηρεάζουν και τους ιδιώτες καταθέτες.  Οι μεγάλοι πελάτες πρέπει πλέον να πληρώνουν ή να χρεώνονται για τις καταθέσεις που διατηρούν στις τράπεζες ενώ οι ιδιώτες έχουν ελάχιστες αποδόσεις από τις καταθέσεις.

Η κατάσταση στην Κύπρο δεν διαφέρει από αυτή στην υπόλοιπη Ευρώπη.  Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της ΕΚΤ, στη συντριπτική πλειοψηφία των χωρών τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις λαμβάνουν ψίχουλα για την τοποθέτηση χρημάτων σε τράπεζες.

Μετά την Ελληνική, και η Τράπεζα Κύπρου έστειλε προχθές μήνυμα περαιτέρω μείωσης των καταθετικών της επιτοκίων.

Ο διευθύνων σύμβουλος της Τρ. Κύπρου Πανίκος Νικολάου σε συνέντευξή του, σημείωσε ότι η Τράπεζα Κύπρου, όπως και άλλες κυπριακές τράπεζες, χρεώνονται τόκο 0,5% για την κατάθεση της υπερβάλλουσας ρευστότητας τους στην ΕΚΤ, που αποτελεί «τεράστιο κόστος».

Αυτό που εξετάζεται, εξήγησε, είναι είτε η επιβολή αρνητικών επιτοκίων ή άλλες χρεώσεις που να αντισταθμίζουν τη χρέωση που καταβάλλει η τράπεζα στην ΕΚΤ.

«Για μας είναι τεράστιο κόστος, οπότε, ναι, εξετάζουμε τη δυνατότητα μεταφοράς μέρους αυτού του κόστους, είτε υπό τη μορφή αρνητικών επιτοκίων, είτε υπό τη μορφή διαφόρων χρεώσεων, που ισοδυναμούν με τα αρνητικά επιτόκια, σε κάποια κατηγορία πελατών με ψηλές καταθέσεις, πάντοτε όμως με σεβασμό στην πλατιά βάση των πελατών της τράπεζας, που είναι οι ιδιώτες και οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις».

Ερωτηθείς αν η χρέωση θα στοχεύει στις εταιρικές καταθέσεις ή λιανικές καταθέσεις, ο κ. Νικολάου ξεκαθάρισε πως «δεν σκεφτόμαστε λιανικές καταθέσεις» αλλά τις λεγόμενες wholesale (εταιρικές ή και θεσμικές) καταθέσεις.

«Σε αυτή τη φάση δεν σκεφτόμαστε να χρεώσουμε τους ιδιώτες πελάτες μας», τόνισε.

Οι κυπριακές τράπεζες προχωρούν σε μείωση των καταθετικών επιτοκίων αλλά και στη επιβολή αρνητικών επιτοκίων κυρίως σε μεγάλες καταθέσεις επιχειρήσεων λόγω της υπερβάλλουσας ρευστότητας που διαθέτουν στα ταμεία τους και το κόστος διατήρησης καταθέσεων στην ΕΚΤ.

Την περίοδο 2013 με 2015, τα δάνεια υπερτερούσαν των καταθέσεων στο κυπριακό τραπεζικό σύστημα κατά €15-16 δισ.

Τον τελευταίο χρόνο όμως οι αριθμοί αντιστράφηκαν και οι τράπεζες έχουν €14 δισ. περισσότερα από ότι τα δάνεια.  Η διαφοροποίηση οφείλεται στην πώληση δανείων και στη μεταφορά μέρους του ισολογισμού της ΣΚΤ στην Ελληνική.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας, οι καταθέσεις των επιχειρήσεων των εγχώριων κατοίκων ανέρχονται σε €9,5 δισ. ενώ των ξένων τρίτων χωρών στο €1,3 δισ.

Η μείωση στα καταθετικά επιτόκια οδηγεί σε συρρίκνωση του καθαρού επιτοκιακού περιθωρίου των τραπεζών στα χαμηλότερα επίπεδα των τελευταίων δέκα και πλέον ετών.

Το καθαρό επιτοκιακό περιθώριο της Τρ. Κύπρου ανήλθε στο 1,88% τέλος Ιουνίου 2019 από 2,48% από σχεδόν 4% που ήταν το 2014. Όσον αφορά την Ελληνική, το καθαρό επιτοκιακό περιθώριο ανέρχεται στο 1,93% από 3,17% το 2014.
Της Γεωργίας Χαννή

• 'ΠΗΓΗ"